-
Jak wymawiamy ę w wyrazie rękawiczka?7.02.20187.02.2018Szanowni Państwo,
zapytałem około 25 nauczycieli polonistów i pań edukacji wczesnoszkolnej, ile głosek ma słowo rękawiczka. Wszystkie panie po przegłoskowaniu udzieliły odpowiedzi 9 głosek. Głoskując wyodrębniły głoski: r-ę-k-a-w-i-cz-k-a. (należy zaznaczyć, że wymowa głoski „ę” różniła się w tych wypowiedziach i brzmiała od tej klasycznej „ę” do takiej zbliżającej się do „en”). Jednakże zawsze głoska „ę” traktowana była jako jedna głoska.
Zapytanie wynikało z faktu, że na podjętych przeze mnie studiach podyplomowych pani profesor zakwestionowała podaną przez mnie w tym słowie (rękawiczka) ilość/liczbę głosek (9 głosek), twierdząc, że głosek w tym słowie w zależności od wymowy jest 10: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a.
Oto uzasadnienie:
W słowie rękawiczka głoska [ę] stoi przed zwartą głoską [k], co powoduje zmianę sposobu artykulacji samogłoski nosowej [ę]. W rezultacie tego zjawiska fonetycznego zwanego upodobnieniem (w tym przypadku wstecznym) głoska [ę] będzie wymówiona najczęściej jako odnosowione [e] oraz tzw. nga, czyli tylnojęzykowe [n], lub jako [e] i półotwarta spółgłoska [ł]. Dlatego głoski w słowie rękawiczka, w zależności od tego jak je kto wymówi mogą być następujące: r-e- η-k-a-v'-i-č-k-a (liczba głosek 10) lub r-e-ł-k-a-v'-i'-č-k-a (liczba głosek 10).
Ze względu na zachodzące w języku polskim zjawiska fonetyczne kolejne głoski w słowie rękawiczka nie są zatem takie, jaki Pan wymienił. Ponadto nigdy nie będzie ich 9, jak Pan podaje, tylko 10.
Potwierdzenie można znaleźć choćby w następujących źródłach: M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 2001; T. Karpowicz Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa, PWN 2009; E. Awramiuk, Lingwistyczne podstawy początkowej nauki czytania i pisania po polsku, Białystok, Trans Humana 2006.
Moje poszukiwania odpowiedzi spowodowały znalezienie w Internecie – co nie jest potwierdzonym źródłem wiedzy – że o ile głoskę „ę” wymawiamy na różne sposoby w zależności jej położenia w wyrazie, to jednak traktujemy ją jako jedną głoskę, a nie wiele głosek.
Stąd moje pytanie do Państwa: ile głosek ma słowo rękawiczka? Mojej pytanie wynika również z faktu, że powinienem (powinniśmy) uczyć poprawnego głoskowania uczniów.
Z poważaniem
Piotr Dylewski
-
V-ce Królowa3.03.20153.03.2015Szanowny Panie Profesorze,
czy tworząc fikcyjną mitologię, mogę zastosować zapis V-ce Królowa w stosunku do zastępczyni Królowej? Pytam, gdyż zdaję sobie sprawę, że najbardziej prawidłową formą jest Wicekrólowa. Zależy mi jednak, aby oddać fikcyjnej zastępczyni Królowej w zmyślonym państwie możliwie najwyższy prestiż. Reasumując: czy mogę tak postąpić w imię nadania fikcyjnego tytułu V-ce Królowej (a więc na gruncie zabawy w tworzenie niby-państwa)?
Z wyrazami szacunku
AD -
w, a nie v
7.10.20217.10.2021Dzień dobry.
Dlaczego w języku polskim do zapisu głoski [v] używamy litery "w" zamiast "v" - tak jak jest to w wielu językach, nawet słowiańskich?
-
nazwa litery V27.08.200227.08.2002Bardzo proszę o odpowiedź na pytanie, w jaki sposób wymawiać należy głoskę v? W środkach masowego przekazu często jest wymawiana z niemieckiego „fau”, jednak znam wykładowcę, który twierdzi, że po polsku to „we”. Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
dźwięczne [v] w wymowie wielkopolskiej17.09.200317.09.2003Szanowni Państwo,
Chciałbym dowiedzieć się, jak powinno być wymawiane słowo świt. Ponieważ dotychczas wydawało się mi, że prawidłowa i jedyna wymowa tego słowa to [śf'it]. Jednakże słyszałem, że [śv'it] jest również dopuszczalne. Zdumiało mnie to bardzo, ponieważ sądziłem był, że jeśli dźwięczna spółgłoska występuje po bezdźwięcznej, wtedy również staje się bezdźwięczna. Osobiście trudno jest mi powiedzieć [śv'it] i nie słyszałem nikogo mówiącego tak. Więc jaka jest prawda?
Z poważaniem,
W. Szostak -
Q, V, X21.02.201021.02.2010Uprzejmie proszę o wyjaśnienie problemu liter Q, V i X w języku polskim. Czy wchodzą one w skład polskiego alfabetu czy nie? Mamy wiele wyrazów zapozyczonych, w których występują. Czy więc informacje, które można odnależć w Internecie na temat ich wykreślenia, są prawdziwe?
Dzięuję
-
elficki v. elfi7.07.20207.07.2020Szanowni Państwo!
Czym różnią się od siebie przymiotniki elficki i elfi? Wiem, że język jest elficki, a np. miasto elfie, jednak nie wiem, dlaczego. Nie wiem też, czy poprawnie będzie brzmiało zgodnie z elfickim zwyczajem czy zgodnie z elfim zwyczajem. Podobnie rzecz ma się w przypadku czegoś przez elfów zrobionego, np. łuków – będą to łuki elfiej roboty, elfickiej roboty, a może elfowej? I kiedy wódz elfów jest wodzem elfim, a kiedy elfickim?
Z poważaniem,
A.
-
Carlo Rossi v. carlo rossi
30.12.202030.12.2020Szanowni Państwo,
Czy dziewczyny siedziały przy różowym Carlo Rossi (zgodnie z poradą https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-win-i-drinkow;10951.html) czy przy carlo rossi (zgodnie z zasadą https://sjp.pwn.pl/zasady/109-20-10-Nazwy-roznego-rodzaju-wytworow-przemyslowych;629431)?
Dziękuję!
-
Centrum pomocy v. Centrum Pomocy23.06.202023.06.2020Szanowni Państwo!
Uprzejmie proszę o radę w sprawie pisowni nazwy działu pomocy w serwisie internetowym. W oryginalnej wersji serwisu nazwa jest napisana wielkimi literami Help Center. Czy w polskiej wersji serwisu wielka litera powinna być tylko na początku, czy w obu słowach? Innymi słowy, Centrum Pomocy czy Centrum pomocy?
Z poważaniem
Elżbieta
-
Dlaczego [v]?19.05.200419.05.2004Chciałem się dowiedzieć, dlaczego w zapisie fonetycznym wyrazów głoskę w zapisujecie jako v.